16:18 / 24-05-2025
Ərdoğan Qarabağ atları ilə olan çıxışı ayaqüstdə alqışlayıb
15:53 / 24-05-2025
Bakıda daha bir marşrut xəttində avtobuslar yenilənir
15:32 / 24-05-2025
Kann şəhəri kinofestivalın bağlanış mərasimi ərəfəsində işıqsız qalıb
14:45 / 24-05-2025
Azərbaycanın müdafiə xərcləri - Ötən il bu qədər olub
13:52 / 24-05-2025
Kelloq Rusiya ilə Ukrayna arasında əsir mübadiləsini İstanbul danışıqlarının əsas uğuru adlandırıb
13:11 / 24-05-2025
Sabah Bakıda hava yağmursuz olacaq
12:37 / 24-05-2025
Aİ Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalar çərçivəsində 20 bankın SWIFT-dən çıxarılmasını nəzərdən keçirir
11:40 / 24-05-2025
Ötən gün vətəndaşların bank kartlarından 5 min manata yaxın pul kiber üsulla oğurlanıb
11:09 / 24-05-2025
Ötən gün cinayət törətməkdə şübhəli bilinən 56 nəfər saxlanılıb
10:32 / 24-05-2025
Azərbaycan FHN MDB ölkələrinin birgə təlimində iştirak edib - VİDEO
10:08 / 24-05-2025
Dünya fond bazarlarının əsas indeks göstəriciləri
09:36 / 24-05-2025
Rusiyada ötən gecə və səhər 94 Ukrayna PUA-sı vurulub
09:04 / 24-05-2025
BİZİM TƏQVİM: 24 mayda baş vermiş tarixi hadisələr
19:18 / 23-05-2025
Ağdamda Əlaqələndirmə Qərargahının növbəti iclası keçirilib
18:55 / 23-05-2025
Paşinyan: "Avropa Siyasi Birliyi" sammitinin 2028-ci ildə Azərbaycanda keçirilməsi qərarını alqışlayıram
18:20 / 23-05-2025
Belçika Kralı Azərbaycan Prezidentini təbrik edib
17:36 / 23-05-2025
Azərbaycan və İtaliya XTQ mənsubları görüşüb
17:09 / 23-05-2025
Növbəti iki gündə güclü külək əsəcək - XƏBƏRDARLIQ
16:47 / 23-05-2025
Komandasında oynamayan futbolçular Azərbaycan yığmasına dəvət olunmayacaqlar
15:51 / 23-05-2025
May ayının pensiyaları ödənilib
14:51 / 23-05-2025
Hökməlinin bir hissəsində qaz kəsilib
14:38 / 23-05-2025
Rusiya XİN: Bakı və İrəvana sülh sazişinin bağlanmasında uğurlar arzulayırıq
13:19 / 23-05-2025
Qazaxıstan nəqliyyat naziri: AZAL təyyarəsinin qəzası ilə bağlı toplanmış materialların tədqiqatı aparılır
12:56 / 23-05-2025
MM müflis elan olunan fiziki və hüquqi şəxslərə yeni tələblərin qoyulmasını ilk oxunuşda qəbul edib
12:03 / 23-05-2025
MM Azərbaycanla Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı arasında imzalanan aviasiya memorandumunu təsdiq edib
11:37 / 23-05-2025
Qarabağ Universitetinə daha çox yer AYRILDI
Ən çox sözə sahib olan dillər - Türkcə 20-ci yerdədir...


Bölməyə aid digər xəbərlər

Dünya əhalisi müxtəlif dillərdə danışaraq bir-biri ilə ünsiyyət qurur. Hansı dilin daha zəngin, daha güclü dil olması hər zaman müzakirə mövzusu olub. Burada müxtəlif kriteriyalar nəzərdən keçirilə bilər. Məsələn, dilin əhatə etdiyi coğrafiyanın genişliyi, bu dildə danışan insanların sayı, dilin neçə ölkədə rəsmi statusa malik olması və s. Başqa kriteriya isə dilin söz dağarcığı - lüğət tərkibidir.
Yəni hansı dildə söz ehtiyatı - kəlmələrin sayı daha çoxdursa, bu dil zəngin dil hesab olunur. Əslində hansı dildə daha çox söz olduğunu bilmək çətin məsələdir. Çünki tarixən bir-biri ilə qaynayıb-qarışan xalqların dilləri də bir-birindən təsirlənib. Müasir dünya dillərinin hamısında çoxlu alınma sözlər var. Belə olan halda dillərin zənginliyini müəyyən edərkən bir neçə dildə istifadə olunan hansısa sözün konkret bir mənşə dilinə, yaxud istifadə olunduğu bütün dillərə aid edilməsi ilə bağlı texniki məsələlər ortalığa çıxır.
Canlı orqanizm kimi qəbul olunan dildə bu cür proseslərin getməsi olduqca təbiidir. Unutmaq olmaz ki, yeni sözlərin yaranması praktik ehtiyaclardan doğur və yalnız bu halda işləklik qazana bilir. Sırf yeni söz yaradıb dili "zənginləşdirmək" naminə söz və şəkilçilərdən istifadə edərək hansısa süni kəlmələr uydurmaqla dilin lüğət tərkibini artırmaq mümkün deyil. Tarixdəki bir neçə məşhur təcrübə də bu yolun qeyri-effektiv olduğunu sübuta yetirib.
Dilin zənginləşməsi, söz yaradıcılığı bu dildə hansısa elmi inkişaf hesabına baş verə bilər. Məsələn, bu dilin daşıyıcısı olan, bu dildə düşünən hansısa alim öz tədqiqatı ilə bağlı hansısa yeni anlayışın adlandırılması üçün təbii olaraq öz dilindən istifadə edəcək, sözügedən anlayış hansısa formada adlandırılacaq. Bu ad yeni söz kimi dilə qazandırılacaq.

Bundan başqa, ədəbiyyatın da dildə söz tərkibinin artırılmasında rolu ola bilər. Bir çox hallarda şair və yazıçılar arxaik sözləri, yaxud dialekt ifadələri öz əsərlərində istifadə edərək ümumişlək kəlmələrə çevirirlər. Lakin yuxarıda qeyd olunduğu kimi, bütün bunlar yalnız təbii halda baş verdikdə, praktik ehtiyacdan irəli gəldikdə mümkün olur. Süni şəkildə hansısa sözlər ümumi istifadəyə "itələnə" bilməz.
Dilin zənginləşməsi üçün digər bir amil isə bu dildə danışan adamların sayının çox olması, dolayı olaraq bu dildə düşünən, yazıb-yaradanların da payının çox olması ilə yeni anlayışların yaranması ehtimalının yüksəkliyidir. Burada siyasi amillər ortaya çıxır.
Hansı dil böyük imperiyalar tərəfindən istifadə olunubsa, həmin imperiya geniş əraziyə yayılıbsa, bu dildə yeniliklərin yaranması və yeni sözlərin ortaya çıxması daha labüddür. Yerli dillər isə bu cür dillərdən daha çox alınma söz alaraq tədricən kiçilir və ölü dilə çevrilməyə üz tutur.
Bu baxımdan hər nə qədər çətin olsa da, dillərin söz sayına görə təsnifatını aparmaq olar. Dildəki sözlərin sayını tapmağın ən düzgün yolu həmin dilin etibarlı sayılan lüğətinə baxmaqdır. Ehtimal olunur ki, ən çox aktiv danışılan sözlərin olduğu dil ingilis dilidir. Oksford ingilis dili lüğətində 615 100 söz var. Lüğət təxminən 5400 yeni ingilis sözü ilə daim artır.
İngilis sözlərinin bolluğunun səbəbi onların bütün dünyada və bütün mümkün fəaliyyət sahələrində yayılmasıdır. Həmçinin, fransız dilindən fərqli olaraq, ingilis dili başqa dillərdən söz almağı xoşlayır, buna görə də eyni qavram üçün bir neçə ifadə var. Çin dili kimi əlifbadan kənar dillərdə sözlərin sayını müəyyən etmək daha çətindir. Ərəb dili 12 milyon sözdən ibarət çox böyük lüğətə malik bir dil olsa da, onların yalnız 10 faizi aktiv şəkildə istifadə olunur. 17,4 milyon sözdən ibarət olan alman dili isə xüsusilə ingilis dilindən götürülmüş terminlər və ya yeni söz birləşmələri sayəsində daim böyüyür.(Modern)
Tarix: 28-02-2024, 17:37
Bölməyə aid digər xəbərlər
7-12-2023, 08:41
İlham Əliyevin 3 saatlıq çıxışının TAM MƏTNİ
24-07-2020, 09:42
İlham Əliyevin yanında su təsərrüfatının vəziyyətinə həsr olunmuş müşavirə keçirildi - YENİLƏNİB + FOTO/VİDEO
27-02-2021, 00:45
İlham Əliyev mətbuat konfransı keçirdi - Video
7-07-2020, 01:17
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Bakıda modul tipli hospitalın açılışında - YENİLƏNİB + FOTO/VİDEO
21-07-2020, 18:03
İlham Əliyev və Mehriban Əliyeva Bakıda təqdimat mərasimində - YENİLƏNİB + FOTO/VİDEO
27-07-2020, 23:21
İlham Əliyev yeni təhsil nazirini qəbul etdi - YENİLƏNİB + FOTO/VİDEO
14-05-2021, 17:23
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Şuşada “Xarıbülbül” festivalının açılışında iştirak ediblər
7-07-2020, 14:32
Azərbaycanlı həkim: “Xəstə bir saat əvvəl su içib test versə, neqativ cavab ala bilər” - MÜSAHİBƏ
12-04-2021, 17:33
İlham Əliyev Hərbi Qənimətlər Parkında - Foto
15-01-2021, 18:16
Prezidentin Şuşa səfərindəki çıxışları - TAM VERSİYA, YENİLƏNİB
19-07-2020, 18:01
İdman jurnalistikası: Keçmişi, indiki problemləri və ümidli gələcəyi
24-07-2020, 18:07
Rəna xanım Paşayevanın xatirəsinə: “Əlvida, gözəl insan”
11-07-2020, 11:20
Emin Məmmədov: “Buzlu şüşə” görüntüsü olan adama “koronavirusa yoluxub” deyə bilmərik” - MÜSAHİBƏ
17-11-2020, 12:47
İlham Əliyev və Mehriban Əliyevanın Füzuli və Cəbrayıl səfəri -TAM MƏTN
18-11-2023, 10:40
Hidayət də, zəlalət də Allahdandır?
20-07-2021, 19:16
Cənubi Qafqazın taleyi bu gün İlham Əliyevin Putinə deyəcəyi son sözdən asılıdır: - Tahir Kərimli niyə "Daşnaklar"la eyni cərgədə dayanır?
31-01-2024, 10:33
Bakıda saxlanılan casusun Fransadakı qalmaqalı böyüyür - YENİ FAKTLAR
8-07-2020, 16:18
AzTV mövsümü necə başa vurdu və telekanaldan gözləntilər - SORĞU
9-07-2020, 22:29
Pandemiyadan zərər çəkənlərə bank kreditləri üzrə dövlət zəmanətinin verilməsi QAYDASI
8-07-2020, 18:35
Test “neqativ” çıxıb, amma KT “buzlu şüşə” göstərir - ARAŞDIRMA